Η άρση του αφορισμού του Αγίου Γρηγορίου του Ε

Βέβαια το ότι ήρε τον αφορισμό και τα υπόλοιπα συγκλονιστικά στοιχεία, δε θα τα μάθετε ΠΟΤΕ, επειδή κάποιοι δε θέλουν να γνωρίζουμε την Αλήθεια… Θα είστε «υποχρεωμένοι» όμως να μαθαίνετε , τις ψευτο-απόψεις κάποιων ανιστόρητων – αγράμματων που έχουν άποψη … μιας και αυτές παίζουν παντού. Υποχρέωση όσων αγαπούν την Αλήθεια, να διαδοθεί το παρακάτω, ως μία ακόμα απάντηση με ιστορικά στοιχεία στα φερέφωνα της νέας α-πάτριδος τάξης.

Την Μεγάλην Δευτέραν του 1821, τρεις ώρας μετά το μεσονύκτιον, εν ω
άπαντες οι εν τω Πατριαρχείω εκοιμώντο, ο Πατριάρχης κατήρχετο την κλίμακα, φέρων εις χείρας κλείδα και υπό των αγίων συνοδικών, των Μητροπολιτών Καισαρείας, Δέρκων, Εφέσου, Χαλκηδόνος, Νικομηδείας και Νικαίας ακολουθούμενος. Κατελθών εις την αυλήν του μεγάρου διηυθύνθη προς την θύραν του Πατριαρχικού ναού και ήνοιξεν αυτήν. Αφού δε πάντες εισήλθον, εκλείδωσεν αυτήν ένδοθεν. Θεία γαλήνη εκράτη εν τω ναώ.
Ουδέν άλλο φως έλαμπεν εν αυτώ ειμή το αμυδρόν ακοίμητον της κανδήλας της προ του Εσταυρωμένου και το της όπισθεν του αρτοφορείου της Αγίας Τραπέζης.
Η σιγή, το τρέμων φως των δύο κανδήλων, η μαρμαρυγή των αγίων εικόνων, αίτινες εφαίνοντο κινούμενοι υπό το ασθενές των κανδήλων φως, το σοβαρόν και ιεροπρεπές της Εκκλησίας, η παρουσία επτά ρασοφόρων, των επισημοτέρων ποιμένων της Ανατολικής Ποίμνης, παρίστων θέαμα εξαίσιον και απερίγραπτον.
- Άγιοι αδελφοί και συλλειτουργοί, είπε προς αυτούς ο Πατριάρχης, προχωρήσαντας μέχρι των αγίων θυρών του ιερού βήματος, ένθα συνετάχθησαν εις κύκλον, έχοντες αυτόν εν τω μέσω, ιδού συνήλθομεν, εν τω ναώ του Θεού. Ουδείς άλλος μας βλέπει ειμή ο ακοίμητος αυτού οφθαλμός και ουδέν άλλο ους μας ακούει ειμή το ους το κλίνοντος αυτό εις τας δεήσεις και των δικαίων και των αμαρτωλών. Προ μικρού απηυθύναμεν αφορισμόν ακούσιον κατά των επαναστατών αδελφών ημών χριστιανών, των υπέρ Πίστεως και Πατρίδος υπό την σημαίαν του Σταυρού μαχομένων.
Ο Σωτήρ ημων ενετείλατο ημίν το «εύχεσθαι και μη καταράσθε», ημείς δε κατηράσθημεν έργον άγιον, πράξιν θείου μαρτυρίου, θυμάτων ιερών υπέρ της πίστεως του Χριστού προσφερθέντων εις ολοκαύτωσιν.
Κατηράσθημεν τους τον βαρύν ζυγόν της δουλείας απειθήσαντας, ίνα ελευθερώσωσι την Πατρίδα από τους υβριστάς της αγίας ημών πίστεως και τους καταπιεστάς της εθνικότητος ημών. Όθεν ο ακοντιστείς παρ΄ ημών αφορισμός κατ΄ αυτών, ου μόνον επιβαρύνει τον τράχηλον ημών, αλλά και τους αγωνιζομένους κατέθλιψε, καίτοι ακούσιος, δι΄ ο οφείλομεν να άρωμεν αυτόν τη παρακλήσει του παναγίου Πνεύματος.
- Αλλ΄ ημείς, Παναγιώτατε Πατριάρχα, επράξαμεν έργον ακούσιον. Υπετάχθημεν εις την βίαν και εις την ανάγκην ίνα μη ερεθίσωμεν την οθωμανικήν κυβέρνησιν εις μείζονας κατά των χριστιανών κακώσεις, απεκρίθη ο Μητροπολίτης Εφέσου, απομάξας δάκρυ συμπαθείας και μετανοίας.
- Αληθώς επράξαμεν έργον ακούσιον, επανέλαβεν ο Πατριάρχης, και καθ΄ ην στιγμήν υπεγράφομεν τον αφορισμόν ενώπιον της εξουσίας, αι καρδίαι ημών ηύχοντο. Οφείλομεν εν τούτοις να τον λύσωμεν. Ακούσατε αδελφοί.
Το μεσονύκτιον του παρελθόντος Σαββάτου, αφ΄ ου ο διάκονός μου μοι ανέγνωσε το μεσονυκτικόν, επορευόμην εις την κλίνην μου, ότε δ΄ έκλεισα την θύραν του κοιτώνος μου και επλησίασα ολίγα βήματα προς αυτήν, μορφήν φωτεινή ώφθη αίφνης ενώπιόν μου».
«Ετοιμάσου, μοι είπεν εις το μαρτύριον, ευλόγησον ους κατηράσθης και μιμήθητι τον Χριστόν τον υπέρ της σωτηρίας των ανθρώπων αποθανόντα, επί του Σταυρού. Το μαρτύριόν σου έσεται η σωτηρία των πιστών».
Ήτο τοσούτον η φωνή αρμονική και πραεία, ώστε ως ηδύτατον βάλσαμον εισέδυσεν εν τη καρδία μου. Όλην εκείνην την νύκτα διήλθον εν προσευχή και η ψυχή μου επληρώθη αγαλλιάσεως.
Ήδη δε περιμένω το μαρτύριον, μαρτύριον εις σωτηρίαν των χριστιανών.
Οι συνοδικοί εθεώρουν εν πλήρει σιγή και κατανύξει τον Πατριάρχην της Ανατολικής Εκκλησίας, με τους οφθαλμούς πλήρεις δακρύων να συγκινήσεως και αγάπης προς το Έθνος των.
Άγομεν, εξηκολούθησεν ο Γενάρχης. Το μαρτύριόν μου θέλει ακολουθήσει και ημείς μετά μικρόν αδελφοί, ίνα γίνη πλήρης η θυσία.
Και στραφείς ο Μητροπολίτης Νικομηδείας :
-Συ είσαι ο νεώτερος πάντων ημών, είπε. Άναψε τας λαμπάδας της Αγίας Τραπέζης. Πρόθυμος εκτελεστής της εντολής του αρχηγού ο Ιεράρχης έδραμε προθύμως και λαβών κηρίον το ήναψε, καταβιβάσας την κανδήλα του Σταυρού, και εισήλθεν εις το Άγιον Βήμα, το οποίον εν ακαρεί εγένετο κατάφωτον.
- Ενδυθείτε τας ιερατικάς υμών στολάς, είπεν ο Πατριάρχης, εν ω συγχρόνως ενεδύετο και ούτος διακονούμενος υπό του Νικομηδείας.
Εισήλθον είτα πάντες εις το Ιερόν. Ο Πατριάρχης έστη ενώπιον της Αγίας Τραπέζης και οι Συνοδικοί περιεκύκλωσαν αυτόν πέριξ αυτής ιστάμενοι.
Και μετά σύντομον ακολουθίαν, λαβών ο Πατριάρχης τον αφορισμόν έθηκεν αυτόν επί ενός τρίποδος παρά την Αγίαν Τράπεζαν και απήγγειλε την εξής προσευχήν, ακροωμένων των Συνοδικών:
«Θεέ Παντοκράτωρ, Συ ο αποστείλας τον Μονογενή σου υιόν τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν εις τον κόσμον, ίνα λάβη σάρκαν, δια Πνεύματος Αγίου παρά της αειπαρθένου Μαρίας και ν΄ αποθάνη επί του Σταυρού υπέρ υμών, συγχώρησον πρώτον ημίν τοις ημαρτηκόσι σοι δια της παραβάσεως της εντολής του Μονογενούς Σου υιού, του εντειλαμένου ημίν «Εύχεσθε και μη καταράσθε». Είτα καθά δέδωκας ημίν εντολήν του δεσμείν και λύειν, καταλύομεν τον αφορισμόν τούτον, ον ακουσίως απηυθύναμεν κατά του Χριστεπωνύμου ποιμνίου Σου. Ναι Κύριε Βασιλεύ, επάκουσον ημών και ενίσχυσον και σώσον αυτό τω βραχίονί Σου τω υψηλώ ότι δεδοξασμένος υπάρχεις συν τω Μονογενεί Σου Υιώ και τω Παναγίω σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων Αμήν».
Και λαβών μία των λαμπάδων της Αγίας Τραπέζης, ενέπρισε τον αφορισμόν, όστις έπεσεν εις σποδόν προ των ποδών αυτού.
Απεξεδύθησαν είτα τα ιερά άμφια οι Ποιμένες, τα φώτα εσβέσθησαν και προπορευομένου του Γρηγορίου εξήλθον του Ναού.
Εξ ημέρας βραδύτερον ο Εθνάρχης εκρεμάτο ως κακούργος εις τα πρόθυρα της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, άπνους έχων εστραμμένους τους οφθαλμούς προς τον ουρανόν τα δε χείλη ημιηνεωγμένα, ως να παρεκάλει τον ουράνιο πατέρα υπέρ της απελευθερώσεως απάσης της Ελληνικής Φυλής…
ΠΗΓΕΣ :

1. ΡΑΦΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, Η βιογραφία και το μαρτύριον του πατριάρχου Γρηγορίου του Ε’: Άγνωστοι λεπτομέρειαι προκαλούσαι ρίγη ιεράς συγκινήσεως και λατρείας προς το σεπτόν σκήνωμα και την μνήμην του αοιδίμου πατριάρχου,[χ.τ.] (Έκδοσις Μαργαρίτας Ραφτοπούλου Πρόσφυγος ) [χ.χ.], σσ. 25 – 28.

2. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ . ΓΕΩΡΓΙΟΣ – ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Συλλογή εκ των γραφέντων και παραδοθέντων περί του Οικουμενικού Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄. Αθήνησι :Εκ του Τυπογραφείου ¨Μερίμνης¨, 1863, σσ. 351 – 353.

3. ΑΝΩΝΥΜΟΥ, Βιογραφία και το μαρτύριον του πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄. Άγνωστοι λεπτομέριαι Εκδίδεται υπό ειδικής επιτροπής της κοινής των αλυτρώτων Ελλήνων επιτροπείας, και παρέχεται δωρεάν εις τους προσφέροντας τον έρανον αυτών[sic]. [Εν Αθήναις] Τυπογραφεία & Βιβλιοδετεία «Θάρρους¨,[χ.χ.], σσ. 29 κ.ε.

4. ΑΝΩΝΥΜΟΥ, Του ιερομάρτυρος Γρηγορίου Ε” πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως βιογραφία και τα κατά την εν Οδησσώ μεν κηδείαν εις Αθήνας δε μετακομιδήν, των Λειψάνων αυτού /υπό ***.Εν Αθήναις :Τέλεσί τε και Τύποις Κ. Αντωνιάδου,1871, σσ. 39 – 40.

5. ΚΑΝΔΗΛΩΡΟΥ Χ. ΤΑΚΗ, Ιστορία του Εθνομάρτυρος Γρηγόριου του Ε΄, Εν Αθήναις 1909 σ. 219.

hellasforce/αντιγραφή

Το σπηλαιώδες ασκητήριο του Αγίου Γρηγορίου στα Μετέωρα

Στην βορειοανατολική πλευρά του βράχου Πυξάρι, αριστερά και πάνω από το μονύδριο του Αγίου Αντωνίου, σε ύψος σαράντα και πλέον μέτρων αντικρύζουμε το τρισπήλαιο ασκητήριο του Οσίου Γρηγορίου. Κτίτορες οι όσιοι αυτάδελφοι πατέρες Γρηγόριος και Θεοδόσιος. Το μονύδριο απαρτίζεται από τρία επάλληλα, ίσως και περισσότερα, σπηλαιώδη ενδιαιτήματα, παλαιών ασκητών, με τους χαρακτηριστικούς ξυλόφρακτους εξώστες (η πρώτη ευρίσκεται σε ύψος 25 περίπου μέτρων, η δεύτερη σε 35, και η τρίτη σε ύψος 40 μέτρων από τους πρόποδες).
Ο χώρος αυτός δεν βρέχεται, διότι βρίσκεται κάτω από μία οξεία γωνία που σχηματίζει ο βράχος με το έδαφος. Έτσι διασώθηκαν τα ξύλα στους εξώστες και εν μέρει η ανεμόσκαλα.
Περί αυτού γράφει ο Αθανάσιος Τσαγκαρσούλης: «Στον ίδιο βράχο και σε μικρή απόσταση από τον άγιο Αντώνιο βρίσκεται και ο Άγιος Γρηγόριος (...). Σήμερα βλέπει κανείς το ξύλινο φράξιμο της εισόδου της σπηλιάς, τα ξύλινα υποστυλώματα και την κρεμαστή ξύλινη ανεμόσκαλα που γυρίζουν τη σκέψη μας πίσω περίπου 600 χρόνια. Δεν άκουσα να γίνεται λόγος ότι κάποιος Καστρακινός ανέβηκε στον Άγιο Γρηγόριο. Ίσως γιατί ο βράχος στο σημείο αυτό ανεβαίνει κατακόρυφα και σε άλλα σημεία έχει αρνητική κλίση».



Ο ναΐσκος ήταν διακοσμημένος με παλαιές αλλά θαυμάσιες τοιχογραφίες μακεδονικής τεχνοτροπίας και σχετικά καλά διατηρούμενες. Οι Μετεωρίτες πατέρες που ανέβηκαν στο ασκητήριο στις αρχές της δεκαετίας του 70 ανεκάλυψαν πρώτοι τις τοιχογραφίες των οσίων κτιτόρων του ασκητηρίου με τα ονόματά τους και εντός του ναΐσκου βρέθηκαν λαξευμένοι οι τάφοι των ιδρυτών αυταδέλφων οσίων ιερομονάχων Γρηγορίου και Θεοδοσίου.

Το εικονογραφικό πρόγραμμα του σπηλαιώδους ναϋδρίου

Το σπηλαιώδες αυτό ναΰδριο είναι προσανατολισμένο νότια-νοτιανατολικά και οι τρεις πλευρές του είναι κτισμένες από πέτρα ενώ η μία ακουμπά στον βράχο. Ο Gojko SubotiĆ, σε πρόσφατη ανακοίνωσή του, τον θεωρεί ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και τον ταυτίζει με την Παναγία ‘παρά το Πηγάδιον’ του αρχιμανδρίτη Μακαρίου, τον συνδέει δε και με την διαθήκη του Ιωαννάκη.




Στο ιερό βήμα η Αγία Τράπεζα είναι λαξευμένη στον βράχο. Στο τεταρτοσφαίριο της κόγχης της αψίδας εικονίζεται η Παναγία δεομένη με τον Ιησού Χριστό έμπροσθέν της, στον τύπο της Βλαχερνίτισσας.


Πιο κάτω στο κέντρο ο Μελισμός και εκατέρωθεν δύο συλλειτουργούντες ιεράρχες, ήτοι ο Μέγας Βασίλειος (αριστερά) και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (δεξιά). Εκατέρωθεν της κόγχης ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, ο αρχάγγελος Γαβριήλ (αριστερά) και η Κεχαριτωμένη Μαριάμ (δεξιά). Αριστερά του Αρχαγγέλου ο άγιος Στέφανος ο πρωτοδιάκονος. Αντίστοιχα δεξιά της Θεοτόκου ο διάκονος άγιος Ρωμανός.


Στον χώρο του ιερού βήματος, επί του νοτίου τοίχου, εικονίζονται άγιοι ιεράρχες σε δύο ζώνες, ήτοι: ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας και ο άγιος Αθανάσιος ο Μέγας στην άνω ζώνη, και αντίστοιχα ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο άγιος Βλάσιος στην κάτω ζώνη.


Στην μετώπη του τόξου της κόγχης του ιερού φαίνεται γραμμένη με μεγαλογράμματη γραφή μία δυσανάγνωστη επιγραφή.



Στον κυρίως ναό, στον βόρειο τοίχο, είναι ιστορημένη η πολυπρόσωπη σύνθεση με την Κοίμηση της Θεοτόκου, και κάτωθέν της η λάρνακα του κτίτορα.
Επάνω από την Κοίμηση, στο ημιθόλιο της οροφής, κατεβαίνοντας προς το βορεινό τοίχο η Μεταμόρφωση του Χριστού.

Αντίστοιχα στο άλλο ημιθόλιο, κατεβαίνοντας προς τον νότιο τοίχο, η εις Άδου Κάθοδος (=Ανάσταση του Κυρίου), και στην πιο κάτω ζώνη επί του νοτίου τοίχου (από Δ προς Α) ο άγιος Νικόλαος (ολόσωμος), ο άγιος Παντελεήμων και οι άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός (στηθαίοι).




Στο υπέρθυρο της εισόδου επί του δυτικού τοίχου στηθαίες προβάλλουν τρεις μορφές αγίων γυναικών, ήτοι: η αγία Μαρίνα, η αγία Βαρβάρα και η αγία Αναστασία.

Δεξιά του εισερχομένου επί του δυτικού τοίχου αντικρύζουμε τον προφήτη Δανιήλ. Αριστερά του εισερχομένου επί του δυτικού τοίχου ο Τάφος του Χριστού με τον αποκυλισθέντα λίθο και ένδον τα σουδάρια.

Στον εξωτερικό τοίχο του ναΐσκου του Οσίου Γρηγορίου, επί του δυτικού τοίχου, εκατέρωθεν της εισόδου ιστορούνται οι άγιοι Θεόδωροι και ο αρχάγγελος Μιχαήλ.

Στον εξωτερικό τοίχο του ναΐσκου, επί του νοτίου τοίχου, υπάρχει ένα μονόλοβο παράθυρο, το οποίο χωρίζει σε δύο ζώνες τους εικονογραφημένους αγίους. Από την ποδιά του παραθύρου και άνω είναι ιστορημένοι (από Δ προς Α) ο άγιος Δημήτριος, ο άγιος Γεώργιος και η Δέηση (Χριστός, Παναγία, Πρόδρομος). Στην κάτω ζώνη είναι ιστορημένοι μεγάλοι όσιοι ασκητές της Εκκλησίας μας. Από Δ προς Α εικονίζονται οι εξής άγιοι: Αντώνιος, Ευθύμιος, Αρσένιος, Ιωάννης της Κλίμακος, Παχώμιος, Εφραίμ ο Σύρος, Θεοδόσιος, Ονούφριος και Μακάριος.

Επί του εξωτερικού νοτίου τοίχου του ναΐσκου, στο τμήμα του ιερού βήματος, είναι ιστορημένοι οι όσιοι αυτάδελφοι κτίτορες Γρηγόριος και Θεοδόσιος. Στην εξωτερική πλευρά του ιερού βήματος, στην θέση που εικονίζονται οι άγιοι κτίτορες, υπάρχουν οι επιγραφές:

«Δέησις του δουλου του Θ(εο)υ Γρηγορηου αμαρτολού κε κτήτορος. Μνήστητι Κ(υ)ριε τον γονέον μου Μανουήλ· ϊερέος· κα(ι) της σ(υμ)βήου αυτού Άνης κα(ι) τον ται (=τέκνων;) αυτώ[ν]».
Και «Δέησις του δούλου του Θ(εο)υ Θεοδοσήου ηερομονάχου».


Ο Gojko SubotiĆ μας παραδίδει την κτιτορική επιγραφή, η οποία μας πληροφορεί ότι ευρίσκεται εξωτερικά, στο υπέρθυρο της εισόδου:
«† Ανηγερθην ο θήος κ(αι) πάνσεπτος ναος ουτος της ηπερεβλογημέν[ης] δεσπηνής ημόν Θεοτόκου· δια κ(αι) (ε)ξόδου Γρηγορηου αμαρτολο[υ] [κ]τήτορος· μετα του αυταδέλφου Θεοδοσήου· ϊερομοναχου αρχϊερατέβοντος Ματ[θέου] της αγηοτάτης επησκοπης Σταγΐων [͵ϛωπ]γ ἰν(δικτιώνος) ιγ».
Ο Gojko SubotiĆ γράφει σχετικά για την χρονολόγηση της κτητορικής επιγραφής: «Η κτητορική επιγραφή, με σβησμένο το έτος αλλά με ορατά τα ίχνη του τελευταίου γράμματος (Γ) και την ινδικτιώνα (ΙΓ), μας πείθει ότι πρόκειται για το έτος 6883 (από κτίσεως κόσμου), δηλαδή 1374/5 (από Χριστού). Αυτό το επιβεβαιώνει και το περιεχόμενο της επιγραφής. Σε αυτήν δεν γίνεται μνεία της ανώτατης κοσμικής εξουσίας, όπως λίγο νωρίτερα στην μονή Υπαπαντής (1366/7), όπου αναφέρεται η εξουσία του βασιλιά Συμεών Ούρεση. Ο λόγος είναι ότι ο υιός και διάδοχός του Ιωάννης Ούρεσης, ήδη στα τέλη του 1372 η στην αρχή του 1373, αποσύρθηκε στην μονή Μεταμορφώσεως, στο Μεγάλο Μετέωρο, ως μοναχός Ιωάσαφ. Τέλος, με την χρονολογία αυτή συμφωνεί και η τεχνοτροπία των τοιχογραφιών. Μαζί με τα υπολείμματα τοιχογραφιών στο παρεκκλήσι του Αγίου Αντωνίου, στον άγιο Νικόλαο Αναπαυσά, και ιδιαίτερα με τις καλά διατηρημένες παραστάσεις στο ανατολικό τμήμα της τρίκλιτης εκκλησίας της Παναγίας Καστρακίου, που δημοσίευσε ο συνάδελφος Νίκος Νικονάνος, μαρτυρεί ότι η διακόσμηση στο κελλί του Οσίου Γρηγορίου ανήκει στο ευρύτερο σύνολο της ζωγραφικής της εποχής εκείνης».
Ο Σέρβος βυζαντινολόγος υποθέτει ότι ενδεχομένως ο β’ κτί­το­ρας Θεοδόσιος είναι και ο κτίτορας του φερωνύμου σπηλαιώδους μονυδρίου του Οσίου Θεοδοσίου στον Γαύρο Καλαμπάκας, διότι ο ναΐσκος διαθέτει υπολείμματα καλής τοιχογραφίας του 14ου αιώνα. Δεν έχουμε όμως καμία γραπτή μαρτυρία ότι ο σπηλαιώδης ναΐσκος του Οσίου Θεοδοσίου στον Γαύρο με τα υπάρχοντα πάλαι κελλιά του ανήκε στα ‘περικύκλω κελλία’ της Σκήτης της Δούπιανης η στην Σκήτη του Μεγάλου Μετεώρου.
Η παλαιά ξύλινη εκ δοκίσκων κλίμακα κρεμαστή στον τοίχο, μεταξύ του πρώτου και του δευτέρου σπηλαίου, σήμερα είναι σπασμένη κατά το ένα τμήμα και η ανάβαση είναι λίαν δυσχερής.
Από το έτος 1994 το ασκητήριο του Αγίου Γρηγορίου είναι μετόχι της ιεράς μονής Αγίας Τριάδος με την υπ’ αριθ. 18/22.11.1994 πράξη του μητροπολίτη Σταγών και Μετεώρων κ. Σεραφείμ.
Η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας πιστεύουμε ότι στο μέλλον θα δημιουργήσει πρόσβαση και σε αυτό το ασκητήριο, ώστε να λειτουργείται ο ναός τουλάχιστον στην μνήμη του Αγίου Γρηγορίου, φερωνύμου αγίου του οσίου κτίτορος, η στην ορισθησομένη ημερομηνία μνήμης των οσίων κτιτόρων Γρηγορίου και Θεοδοσίου.

meteoritikoiantilaloi.