Π. Θεόδωρος Ζήσης - Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ματθαίου (mp3-2014)

“Χαίρε ότι πρώτος αυτός του Παρακλήτου κατέστης υπογραφεύς”, π.Θεόδ. Ζήσης - Κήρυγμα εορτής ευαγγελιστού Ματθαίου (ΚΕΙΜΕΝΟ & mp3-2014)

Θέματα ανάρτησης: Ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος, από τελώνης Απόστολος και συγγραφεύς του πρώτου Ευαγγελίου, Του καλέσαντος η δύναμις – του κληθέντος η υπακοή.

Στο κείμενο και στο βίντεο που ακολουθεί, ο πρωτ. Θεόδωρος Ζήσης μας ομιλεί για τον Άγιο Απόστολο και Ευαγγελιστή Ματθαίο, την κλήση του στο αποστολικό αξίωμα.

Αναφέρεται επίσης στον βίο του για τον οποίο όμως δεν έχουν διασωθεί πολλές πληροφορίες.

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος είχε δύο ονόματα. Ένα όνομα προ της κλήσεώς του στο αποστολικό αξίωμα και λεγόταν Λεβυΐς.

Το δεύτερο όνομα του μας το λέει ο ίδιος στην ευαγγελική περικοπή αυτής της ημέρας «Και παράγων ο Ιησούς εκείθεν, είδεν άνθρωπον καθήμενον επί το τελώνιον, Ματθαίον λεγόμενον», όχι Λευΐ όπως τον αποκαλούν οι άλλοι Ευαγγελιστές.

Καυχάται ο Ματθαίος για το δεύτερο όνομά του το οποίο του το έδωσε ο Χριστός μετά την κλήση του στο αποστολικό αξίωμα.

Ο Ματθαίος έκανε ένα επάγγελμα άδικο και βίαιο πριν τον καλέσει ο Κύριος, ήταν τελώνης.

Από αυτό το επάγγελμα του φοροεισπράκτορος, του τελώνη, του άρπαγα, εκάλεσε ο Κύριός μας τον Ματθαίο, ο οποίος αμέσως ακολούθησε.

Κι όχι μόνον ακολούθησε αμέσως τον Χριστό ο αρχιτελώνης, ο εφοριακός, αλλά στη συνέχεια έκανε τράπεζα και στο σπίτι του, εκάλεσε όλους τους γνωστούς του, τους συντρόφους του, τους συνεργάτες του, τους τελώνες για να χαρεί την αιφνίδια μεταστροφή του.

Ο Ιερός Χρυσόστομος, ερμηνεύοντας την κλήση του Ματθαίου, μας λέει πως πρέπει να θαυμάσουμε την ταπείνωση του Ματθαίου διότι δεν διστάζει να αποκαλύψει πως προηγουμένως ήταν αμαρτωλός.

Ενώ οι άλλοι δύο Ευαγγελιστές τον λένε με άλλο όνομα, για να μη φανεί ότι ο Ευαγγελιστής Ματθαίος ήταν προηγουμένως τελώνης.

Και γιατί λέει μας λέει ο  Ευαγγελιστής ότι όταν τον κάλεσε ο Χριστός, αυτός βρισκόταν στο τελώνιο;

Για δύο λόγους μας λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Για να μας δείξει τι δύναμη έχει ο Θεός, ενώ ακόμα δεν έχει μετανοήσει, δεν είχε τελειώσει με το επάγγελμα του εφοριακού, αλλά βρισκόταν ακόμη μέσα στην αδικία και μέσα στην αμαρτία, μέσα από εκεί τον πήρε ο Χριστός, και από τελώνη τον έκανε Απόστολο.

Κι ο δεύτερος λόγος για να δείξει επίσης και την υπακοή. Δεν είπε πού με καλείς; Εμένα τον αμαρτωλό με καλείς να γίνω Απόστολος; Ούτε πήγε στο σπίτι του να ανακοινώσει στους δικούς του ότι εγώ τα αφήνω όλα τώρα, και θα γίνω στο εξής Απόστολος του Χριστού, αλλά αμέσως υπήκουσε.

Έγινε γραματεύς του Αγίου Πνεύματος. Του υπαγόρευε το Άγιο Πνεύμα κι έγινε ο πρώτος γραμματεύς, ο πρώτος υπογραφεύς του Αγίου Πνεύματος γιατί έγραψε το πρώτο βιβλίο της Καινής Διαθήκης.

Ας αρχίσουμε κι εμείς να αποσπόμαστε από τα χρήματα και  να ακολουθήσουμε με περισσότερη ζέση και με περισσότερη θέρμη τον Χριστό. Όχι τον χρυσό, αλλά τον Χριστό, όπως έκανε ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος.

Παραθέτουμε στη συνέχεια το απομαγνητοφωνημένο κείμενο της Ομιλίας του πατρός Θεοδώρου Ζήση και έπειτα το σχετικό Βίντεο, ευχόμενοι στους φίλους μας, ψυχική ωφέλεια και την βοήθεια εξ’ ύψους!

---

Η Εκκλησία μας άφησε σήμερα τη σειρά των καθιερωμένων αγιογραφικών αναγνωσμάτων και το αποστολικό και το ευαγγελικό, το οποίο ευαγγελικό προερχόταν από το κατά Λουκάν άγιον Ευαγγέλιο. Το κατά Λουκάν άγιο Ευαγγέλιο διαβάζουμε την περίοδο αυτή τις Κυριακές και μας παρουσίασε εδώ μια ευαγγελική περικοπή από το κατά Ματθαίον Άγιο Ευαγγέλιο που έχει σχέση με την κλήση στο αποστολικό αξίωμα του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ματθαίου. Και το έκανε αυτό η Εκκλησία γιατί σήμερα γιορτάζουμε, 16 Νοεμβρίου, τη μνήμη του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ματθαίου.

Θα σας πω λίγα λόγια σύντομα για τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Ματθαίο, δεν γνωρίζουμε άλλωστε πάρα πολλά για τη ζωή του, εκτός από το ότι είναι συγγραφεύς -μεγάλο χάρισμα αυτό στην Εκκλησία και μεγάλη προσφορά στην Εκκλησία- εκτός του ότι είναι συγγραφεύς του πρώτου Ευαγγελίου, του πρώτου βιβλίου της Καινής Διαθήκης, και ορισμένα άλλα ελάχιστα στοιχεία τα οποία παραδίδονται μέσα στην Καινή Διαθήκη.

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος λοιπόν τον οποίον γιορτάζει σήμερα η Εκκλησία μας, είχε δύο ονόματα. Ένα όνομα προ της κλήσεώς του στο αποστολικό αξίωμα και λεγόταν Λεβυΐς, γι’αυτό και οι άλλοι Ευαγγελισταί τον αποκαλούν με το όνομα «Λεβυΐς». Λέει παραδείγματος χάρη ο Μάρκος «Καὶ ἐξῆλθε πάλιν παρὰ τὴν θάλασσαν· καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἤρχετο πρὸς αὐτόν, καὶ ἐδίδασκεν αὐτούς. Καὶ παράγων εἶδε Λευΐν τὸν τοῦ Ἀλφαίου, καθήμενον ἐπὶ τὸ τελώνιον, καὶ λέγει αὐτῷ· ἀκολούθει μοι».

Το ίδιο και ο Λουκάς: «Καὶ μετὰ ταῦτα ἐξῆλθε καὶ ἐθεάσατο τελώνην ὀνόματι Λευΐν, καθήμενον ἐπὶ τὸ τελώνιον, καὶ εἶπεν αὐτῷ· ἀκολούθει μοι».

Ο ίδιος ο Ευαγγελιστής Ματθαίος όπως ακούσαμε προηγουμένως μας λέει το δεύτερο όνομά του «Και παράγων ο Ιησούς εκείθεν, είδεν άνθρωπον καθήμενον επί το τελώνιον, Ματθαίον λεγόμενον», όχι Λευΐ, καυχάται ο Ματθαίος για το δεύτερο όνομά του το οποίο του το έδωσε ο Χριστός μετά την κλήση του στο αποστολικό αξίωμα. Και το όνομα Ματθαίος στην Αραμαϊκή, στην Εβραϊκή, σημαίνει Θεόδωρος. Ο δεδωρημένος, ο Θεοδώρητος. Εβραϊκά το Ματθαίος λοιπόν σημαίνει Θεόδωρος και θα δούμε στη συνέχεια πόσο ωραία αναλύει κάποιος ομιλητής την έννοια και πώς ο Άγιος Ματθαίος πραγματοποίησε αυτή την ονομασία του ως Θεού δώρον.

Ο Ματθαίος λοιπόν ένας από τους Δώδεκα Αποστόλους του Κυρίου μας, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καπερναούμ, επάνω στη Γαλιλαία. Και εκλήθη όχι αμέσως στο αποστολικό αξίωμα, εκλήθησαν πρώτα οι άλλοι αλιείς, οι ψαράδες, ιδιαίτερα οι τέσσεροι αδελφοί, ο Ανδρέας και ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, κι αφού μαζί μ’αυτούς τους πρώτους εκλεγέντες ο Χριστός εγύρισε και εκήρυξε, στην συνέχεια στην Καπερναούμ μας λέει η περικοπή εδώ, αφού ετέλεσε διάφορα θαύματα εκεί, είδε τον Ματθαίο να κάθεται επί το τελώνιον «Και παράγων ο Ιησούς είδεν άνθρωπον καθήμενον επί το τελώνιον, Ματθαίον λεγόμενον, και λέγει αυτώ· ακολούθει μοι».

Είδε έναν τελώνη ο οποίος όπως παραδίδεται και από άλλες πηγές, δεν είναι απλός υπάλληλος του τελωνίου, ήταν τελώνης, ήταν αρχιτελώνης. Ήταν ο επικεφαλής της υπηρεσίας του τελωνίου στην Καπερναούμ και όπως διευκρινίζουν επίσης πολλοί συγγραφείς στην παράδοση, το τελωνείο δεν ήταν δημόσια υπηρεσία τα χρόνια εκείνα στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία, αλλά κάποιος πλούσιος αγόραζε τους φόρους από τους Ρωμαίους και στη συνέχεια ενοικίαζε αυτούς τους φόρους, έπαιρνε υπαλλήλους, τελώνες, οι οποίοι εισέπρατταν αυτούς τους φόρους. Ένας λοιπόν φοροεισπράκτορας, ένας αρχιτελώνης, επικεφαλής της υπηρεσίας των φοροεισπρακτόρων, των εφοριακών, εφοριακός ήταν. Και θα δούμε κάτω στο αρχονταρίκι μια πολύ ωραία περιγραφή που κάνει ο βυζαντινός ρήτωρ ο Νικήτας Παφλαγών ο Ρήτωρ, τον 9ο αιώνα, για την εφορία και τους εφοριακούς, μας λέει πολύ ωραία πράγματα κάτω στο αρχονταρίκι. Από αυτό το επάγγελμα του φοροεισπράκτορος, του τελώνη, του εφοριακού, εκάλεσε ο Κύριός μας τον Ματθαίο, ο οποίος αμέσως ακολούθησε. Του λέει θα με ακολουθήσεις «ακολούθει μοι» και αναστάς ηκολούθησεν αυτόν. Κι όχι μόνον ακολούθησε αμέσως τον Χριστό ο αρχιτελώνης, ο εφοριακός, ο Ματθαίος, αλλά στη συνέχεια έκανε τράπεζα και στο σπίτι του, εκάλεσε όλους τους γνωστούς του, τους συντρόφους του, τους συνυπαλλήλους του, τους συνεργάτας του, τους τελώνας για να χαρεί την μεταστροφή του, αυτή την αιφνίδια μεταστροφή. Αυτό ακούσαμε στην προηγουμένη ευαγγελική περικοπή. «Καὶ ἐγένετο αὐτοῦ ἀνακειμένου ἐν τῇ οἰκίᾳ, καὶ ἰδοὺ, πολλοὶ τελῶναι καὶ ἁμαρτωλοὶ ἐλθόντες συνανέκειντο τῷ ᾿Ιησοῦ, καὶ τοῖς Μαθηταῖς αὐτοῦ». Κάλεσε λοιπόν όλους τους άλλους τελώνες, τους συν-τελώνες, και πολλούς άλλους ανθρώπους θεωρουμένους αμαρτωλούς και πανηγύρισε αυτήν την μεταστροφή του. Δεν θα σχολιάσω τα υπόλοιπα, την απάντηση που έδωσε ο Χριστός στους Φαρισαίους οι οποίοι τον κατηγορούσαν στους μαθητάς, να ο Δάσκαλός σας τρώει μαζί με τους αμαρτωλούς και τους τελώνες, είναι φίλος των τελωνών και των αμαρτωλών, το σχολιάσαμε αυτό άλλες φορές. Ο Ματθαίος λοιπόν μας ενδιαφέρει ότι ξαφνικά ενώ βρισκόταν και ασκούσε ένα επάγγελμα το οποίο την περίοδο εκείνη θεωρείτο το πιο αμαρτωλό και το πιο άδικο επάγγελμα, όχι μόνον διότι οι εφοριακοί διέπρατταν αδικίες και τυραννούσαν τους φτωχούς, τις χήρες και διά της βίας εισέπρατταν τους φόρους, και τους στερούσαν ακόμα και τη δυνατότητα να επιβιώσουν, όπως κάνει και σήμερα η εφορία, μας έχουν φλομώσει στην εφορία και στις πράξεις των φόρων, εθεωρείτο λοιπόν ένα από τα πιο μισητά επαγγέλματα το επάγγελμα του τελώνου και του εφοριακού την περίοδο εκείνη και αυτόν τον θεωρούμενο πολύ άδικο και πολύ αμαρτωλό, έρχεται ο Κύριός μας και τον καλεί και του λέει «ακολούθει μοι». Και αυτός ο θεωρούμενος αμαρτωλός, καλής προθέσεως και καλής διαθέσεως άνθρωπος, τον ακολούθησε αμέσως.

Δεν έχουμε πολλά άλλα στοιχεία από την ζωή του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ματθαίου, μερικές φορές αναφέρεται ανάμεσα στον κατάλογο των δώδεκα μαθητών και αποστόλων, όπως τον παραθέτουν μέσα στα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Η παράδοσή μας διέσωσε ότι ο Απόστολος Ματθαίος εκήρυξε σε κάποιες χώρες, στην Παρθία, στην Αραβία, στην Περσία, στον Πόντο. Στη Μακεδονία επίσης λέει η παράδοση ότι εκήρυξε ο Απόστολος ο Ματθαίος, αλλά οι πληροφορίες σχετικά με το τέλος της ζωής του είναι διχασμένες. Είναι αμφιλεγόμενες. Η παράδοση την οποία διασώζει το Συναξάρι, θεωρεί ότι τελικώς σε κάποια χώρα που εβρέθηκε και εκεί ο Απόστολος Ματθαίος, βασανίστηκε και μαρτύρησε πάνω στη φωτιά. Τον έκαψαν τον Απόστολο Ματθαίο. Την παράδοση όμως αυτή δεν τη δέχονται οι περισσότεροι από τους Αγίους και από τους Πατέρες και θεωρούν ότι ο Απόστολος Ματθαίος τελείωσε την ζωή του ειρηνικά. Λέει παραδείγματος χάρη εδώ το Συναξάρι το οποίο διαβάζουμε στις Εκκλησίες, όχι ολόκληρο, λέει εδώ ο στίχος του Συναξαρίου, λέει τα εξής: «Σῴζεις, Ἰησοῦ καὶ τελώνας· σοὶ χάρις». Χριστέ μου Εσύ σώζεις ακόμα και τους τελώνες, θεωρούνται οι πιο αμαρτωλοί οι τελώνες, οι πιο άδικοι. «Σῴζεις, Ἰησοῦ καὶ τελώνας· σοὶ χάρις». δική σου είναι η Χάρις, σε Σένα ανήκει η Χάρις. «Οὕτω βοᾷ Ματθαῖος ἐκ πυρὸς μέσου». Έτσι φωνάζει ο Ματθαίος μέσα από τη φωτιά όπου εμαρτύρησε. Θεωρείται λοιπόν από μία παράδοση και από ένα Συναξάρι που έχει περάσει και μέσα στα Μηναία, ότι ο Άγιος Ματθαίος ο Ευαγγελιστής, μαρτύρησε πάνω στη φωτιά. Υπάρχει όμως άλλη παράδοση, την οποίαν διασώζει ο Άγιος Συμεών ο Μεταφραστής ο οποίος έχει συγκεντρώσει όλους τους βίους των Αγίων μας και τους έχει αδειάσει σε ένα Αγιολόγιο κι αυτό συνήθως χρησιμοποιούμε όλοι οι κληρικοί κι οι θεολόγοι όταν ομιλούμε, ο οποίος λέει αντιθέτως ότι ο Απόστολος Ματθαίος στην Ιεράπολη της Συρίας, τελικώς εκεί κατέληξε, στην Ιεράπολη της Συρίας, όπου εκεί αφού εκήρυξε και βοήθησε να κτιστούν εκκλησίες και τα λοιπά, τελείωσε τη ζωή του ειρηνικά. Λέει λοιπόν ο Άγιος Συμεών ο Μεταφραστής: «καὶ πλήρης ἡμερῶν γενόμενος τῶν τοῦ πνεύματος, ἐν εἰρήνη πρὸς τὸν τῆς εἰρήνης ἀναλύει Θεὸν», αφού προχώρησε σε πολύ μεγάλη ηλικία, ανέλυσε, εκοιμήθη εν ειρήνη, «καὶ τῆς μέλλειν πηγῆς ἡμῖν καταλείπει τὸ σῶμα», και μας άφησε εδώ το σώμα του, το λείψανό του, «δόξη τὲ καὶ ὕμνοις κοσμούμενον καὶ λαμπρῶς ἀντικοσμοῦν καὶ καθαγιάζον ἱκανῶς τοὺς δοξάζοντες, ὢ δεῖ πολλοῖς τὸν ἐπ’ αὐτοῦ τῆς σωτηρίας ἠξιωμένον υἱολογήσαντες τὲ καὶ περιβαλλόντες ἐντίμως τῆς νενομισμένης ὁσία παρέδωκαν. Αὐτὸς δὲ προσώπω Κυρίου ἀμέσως καὶ καθαρῶς ἐμφανίζεται». Δεν δέχονται λοιπόν, ούτε αν παρακολουθήσει κανένας όλη την υμνογραφία, όλους τους ύμνους, όλα τα τροπάρια, πουθενά δεν υπάρχει νύξις ότι ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος εμαρτύρησε επάνω στο πυρ. Το διασώζει μόνον ο Νικηφόρος Ανθόπουλος, κατά πάσα πιθανότητα όπως λέν οι ερευνηταί, στηριζόμενος σε πληροφορίες που υπήρχαν στα απόκρυφα Ευαγγέλια, όχι στην κανονική και έγκυρη παράδοση της Εκκλησίας μας.

Τώρα ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, του οποίου θα δούμε το προοίμιο κάτω στο αρχονταρίκι στο Ευαγγέλιο κατά Ματθαίου, μας ερμηνεύει και αυτός αυτήν την σημερινή περικοπή την οποία διαβάσαμε και λέει τα εξής αξιοπρόσεκτα, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ερμηνεύοντας την κλήση του Αποστόλου. Μας λέει λοιπόν ότι αφού προηγουμένως ο Κύριός μας έκανε ένα  θαύμα, αυτό είναι από την ερμηνεία του στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, αφού προηγουμένως έκανε ένα θαύμα, του παραλυτικού του οποίου συγχώρεσε τις αμαρτίες εκεί, στη συνέχεια λέει είδε τον Ματθαίον καθήμενον επί το τελώνιον, και λέει εδώ: «Άξιον δε και του ευαγγελιστού θαυμάσαι την φιλοσοφίαν, πως ουκ αποκρύπτει αυτού τον έμπροσθεν βίον, αλλά και το όνομα τίθησι, των άλλων κρυψάντων αυτό προσηγορία ετέρα».

Δέστε τι όμορφα που τα λέει εδώ! Πρέπει να θαυμάσουμε λέει την φιλοσοφία, την ταπείνωση του Ματθαίου, διότι ο ίδιος λέει, ναι εγώ είμαι ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, ο οποίος προηγουμένως ήμουν τελώνης. Δεν διστάζει να αποκαλύψει πως προηγουμένως ήταν αμαρτωλός. Ενώ οι άλλοι δύο Ευαγγελισταί  τον λέν με άλλο όνομα, για να μη φανεί ότι ο Ευαγγελιστής Ματθαίος ήταν προηγουμένως τελώνης. «Άξιον δε και του ευαγγελιστού θαυμάσαι την φιλοσοφίαν, πως ουκ αποκρύπτει αυτού τον έμπροσθεν βίον». Δεν κρύβει ότι: εγώ ήμουν ο τελώνης, εγώ ασκούσα προηγουμένως ένα επάγγελμα άδικο, ένα επάγγελμα βίαιο. Εισέπραττα με βία, με στρατιώτες, εισέπραττα φόρους κι από τους φτωχούς ανθρώπους. Δεν το κρύβει αυτό! Λέει: «των άλλων κρυψάντων αυτό προσηγορία ετέρα. Τίνος δε ένεκεν είπεν, ότι Επί το τελώνιον καθήμενον;»  Και γιατί λέει μας λέει ο  Ευαγγελιστής ότι όταν τον κάλεσε ο Χριστός, αυτός βρισκόταν στο τελώνιο; Στο γραφείο, στην υπηρεσία του τελωνίου εκεί; Για δύο λόγους μας λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: ο πρώτος για να μας δείξει του καλέσαντος τη δύναμιν «ότι ού λήξαντα, ουδέ αποστάντα της πονηράς ταύτης καπηλείας, αλλ’ εκ μέσων αυτόν ανέσπασεν των κακών».

Για να μας δείξει τι δύναμη έχει ο Θεός, ενώ ακόμα δεν έχει μετανοήσει, δεν είχε τελειώσει με το επάγγελμα του εφοριακού, αλλά βρισκόταν ακόμη μέσα στην αδικία και μέσα στην αμαρτία, μέσα από εκεί, μέσα από την αδικία τον πήρε ο Χριστός, και από τελώνη τον έκανε Απόστολο. Αυτή είναι η δύναμη του Θεού και μεγάλους θεωρούμενους αμαρτωλούς να τους παίρνει και να τους κάνει Αποστόλους, όπως έκανε και με τον Απόστολο Παύλο. Δεν τον πήρε από διώκτη και τον έκανε Απόστολο; Έτσι έκανε λοιπόν και με τον Ματθαίο. Τελώνης προηγουμένως, άδικος, άρπαγας και τα λοιπά, τον παίρνει και αυτό είναι δύναμη, ίνα δείξει λέει του καλέσαντος την δύναμιν ότι ού λήξαντα, ουδέ αποστάντα της πονηράς ταύτης καπηλείας, καπηλεία ονομάζει την είσπραξη των φόρων, ενώ δεν είχε τελειώσει αυτή την καπηλία, εκ μέσων αυτόν ανέσπασεν των κακών. Τον πήρε μέσα από τα κακά και τον έκανε Απόστολον. Από τελώνη, Απόστολο.

Κι ο δεύτερος λόγος για τον οποίον ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυστόστομος λέει ότι γιατί μνημονεύει το εορτολόγιο, μας λέει ότι το λέει για να δείξει επίσης και την υπακοή. «Αλλ’ ώσπερ είδες του καλέσαντος την δύναμιν, ούτω καταμάνθανε και του κληθέντος την υπακοήν. Ού γαρ αντέτεινεν, ουδέ αμφισβητών είπε. τι τούτο; άρα μη απατηλή κλήσει εμέ τον τοιούτον καλεί;» Με κοροϊδεύεις εσύ ο Διδάσκαλος ο μεγάλος, καλείς εμένα τον αμαρτωλόν; «Αλλ’ ευθέως υπήκουσε, και ουδέ οίκαδε απελθείν ηξίωσε, και τοις αυτού περί τούτων κοινώσασθαι ώσπερ ουν ουδέ οι αλιείς». Δεν είπε πού με καλείς; Εμένα τον αμαρτωλό με καλείς να γίνω Απόστολος; Ούτε πήγε στο σπίτι του να ανακοινώσει στους δικούς του ότι εγώ τα αφήνω όλα τώρα, και θα γίνω στο εξής Απόστολος του Χριστού, αλλά αμέσως υπήκουσε. Γι’αυτόν λοιπόν τον λόγο μας λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυστόστομος, λέει ότι έναν τελώνη τον πήρε ο Χριστός από το τελώνιο, από τη μια πλευρά για να δείξει τη δική του τη δύναμη, ότι καλεί ως Θεός και αμαρτωλούς και από την άλλη πλευρά για να μας δείξει επίσης την υπακοή και την μεγάλη ταπείνωση που είχε ο Ματθαίος. Τα δύο αυτά στοιχεία τα τονίζει και η υμνογραφία. Ένα ύμνος λέει «Ὁ ἐμβατεύων καρδίας τῶν ἀνθρώπων, ὅτε σου τὴν ἔνθεον γνώμην Ἀπόστολε, θείᾳ προγνώσει ἑώρακε … Ὁ ἐκ τελώνου κληθεὶς εἰς μαθητείαν». Από τελώνην σε κάλεσεν διδάσκαλον. Κι επίσης Ευαγγελιστής από τελώνην γενόμενος. Από τελώνης έγινε όχι απλώς Απόστολος, αλλά έγινε Ευαγγελιστής. Και το δοξαστικό επίσης λέει τα εξής και εγώ προβληματιζόμουνα πριν διαβάσω τους λόγους αυτούς, έλεγα «τι λέει;». Λέει το Δοξαστικό «Ἐκ πυθμένος κακίας ἐσχάτης, πρὸς ἀκρότατον ὕψος ἀρετῆς, ὡς ἀετὸς ὑψιπέτης, παραδόξως ἀνέδραμες».  Ἐκ πυθμένος κακίας ἐσχάτης, το να εισπράττεις φόρους ήταν η πιο τελευταία, χειρότερη κακία, από τον πυθμένα, «Ἐκ πυθμένος κακίας ἐσχάτης πρὸς ἀκρότατον ὕψος ἀρετῆς», από τελώνη τον έκανε Απόστολο, τον έφθασε σε τόσο ύψος ο Χριστός «Ἐκ πυθμένος κακίας ἐσχάτης, πρὸς ἀκρότατον ὕψος ἀρετῆς, ὡς ἀετὸς ὑψιπέτης, παραδόξως ἀνέδραμες».

Κι επίσης, κάτι που το συναντούμε και στους λόγους κι είναι πολύ διδακτικό για όλους μας, λέει ότι: «Τὸν χρυσὸν καταλείψας ὡς ἀληθῶς, τὸν Χριστὸν δὲ ποθήσας φιλευσεβῶς». Άφησε τον χρυσό, άφησε τα χρήματα, και ήρθε στον Χριστό. Χρυσός – Χριστός. Ο Ματθαίος τελώνης, εισέπραττε, πλούσιος, άφησε λοιπόν τα χρήματα, τον χρυσό, και επήρε τον Χριστόν. Τὸν χρυσὸν καταλείψας ὡς ἀληθῶς, τὸν Χριστὸν δὲ ποθήσας φιλευσεβῶς.

Τον Απόστολο Ματθαίο μολονότι δεν έχουμε πολλές πληροφορίες από την Καινή Διαθήκη, έχουνε γράψει πολλοί ενδιαφέροντα κείμενα μεταγενέστεροι συγγραφείς και πατέρες, ήδη έναν σας εμνημόνευσα, σας εμνημόνευσα τον Άγιο Συμεών τον Μεταφραστή, ο οποίος όμως ο Άγιος Συμεών ο Μεταφραστής, ο οποίος ζει τον 10ο αιώνα, στηρίζεται και αντλεί από έναν άλλο προηγούμενο συγγραφέα, τον Άγιο Νικήτα τον Παφλαγόνα τον Ρήτορα, ο οποίος έχει γράψει ένα εξαιρετικό κείμενο, ένα εξαιρετικό λόγο, και μάλιστα σκεφτόμουνα να δώσω σ’ένα νέο ερευνητή το θέμα αυτό, διότι ψάχνοντας και παρατηρώντας και διαβάζοντας αυτές τις μέρες για τον Απόστολο Ματθαίο, διεπίστωσα ότι ο Άγιος Συμεών ο Μεταφαστής, σχεδόν αντιγράφει από τον Παφλαγόνα τον Ρήτορα τις ίδιες τις λέξεις. Ένας εξαιρετικός λόγος τον οποίον όμως θα σας παρουσιάσω κάτω στο αρχονταρίκι για να μην καθυστερώ εδώ. Εδώ απλώς μόνον μια γεύση να πάρουμε από αυτόν τον λόγο του γλυκύτατου Παφλαγόνος του Ρήτορος, ο οποίος ζει την εποχή του Μεγάλου Φωτίου, στα τέλη του 9ου και στις αρχές του 10ου αιώνος. Αυτόν τον Νικήτα Παφλαγόνα και Ρήτορα, σχεδόν αντιγράφει εξ’ ολοκλήρου ο Άγιος Συμεών ο Μεταφραστής,  ο οποίος θεωρείται ένας από τους μεγαλυτέρους αγιολόγους της Εκκλησίας μας, έχει γράψει τους βίους όλων των προηγουμένων Αγίων. Δέστε λοιπόν τι ωραία εδώ, ένα – δύο στοιχεία μόνον και τα υπόλοιπα κάτω στο αρχονταρίκι. Λέει:

«Ματθαίου δὲ μνήμης τί ἂν γένοιτο χαριέστερον;» Από τη μνήμη του Ματθαίου τι πιο χαριτωμένο θα μπορούσε να υπάρξει; «Ματθαίου δὲ μνήμης τί ἂν γένοιτο χαριέστερον; Διότι οὗ ψηλὸν ἠμὶν τὸν Ἀπόστολον κατὰ τοὺς ἄλλους ἡ τοῦ ὀνόματος κλῆσις ὑπογράφει, ἀλλὰ καὶ τὸ ἀξίωμα τοῦ Εὐαγγελιστοῦ συνεπάγεται». Γιατί όταν ασχολούμαστε με τον Ματθαίο, δεν αναφερόμαστε σε έναν απλόν Απόστολο, αλλά αναφερόμαστε και σε έναν Ευαγγελιστή. Δεν είναι πολλοί οι Ευαγγελιστές, οι Ευαγγελιστές είναι μόνον τέσσερις. Επομένως έχει κάτι περισσότερο από τους άλλους μαθητάς τους δώδεκα ο Απόστολος Ματθαίος γιατί είναι συγχρόνως και Ευαγγελιστής. Και θα παραλείψω όλα τα άλλα για το αρχονταρίκι και θα σας διαβάσω μόνο ένα εξαιρετικό επίλογο που έχει το κείμενο αυτό, στον οποίον επίλογο λέει τα εξής ο Νικήτας ο Παφλαγών και Ρήτωρ, απευθυνόμενος προς τον Άγιο Ματθαίο τον Ευαγγελιστή. «Χαῖρε νῦν τῶν Ἀποστόλων σεβασμιώτατε καὶ ἀξιομακαριώτατε. Χαῖρε ὅτι τὸ τῶν χρημάτων τελώνιον ὡς ἄγος, ὡς μίασμα καταλιπὸν». Να χαίρεις λέει γιατί; Άφησες το τελώνιον των χρημάτων, την είσπραξη των χρημάτων, σαν τι το άφησες; ως άγος, ως βρωμιά, ως μίασμα, άγος, ως μίασμα καταλιπόν, τη των χαρισμάτων του Θεού, πεπλούτηκας περιουσία. Απέκτησες άλλη περιουσία και πλούτισες τώρα με τα χαρίσματα του Θεού. Άφησες τα χρήματα και πλούτισες με την περιουσία του Θεού. Και απέκτησες επίσης άλλη πλεονεξία λέει. «Καὶ τοσούτον τὴν ἄλλη τῶν ἐπλεονέκτισας πλεονεξία, ὅσο τῆς νοητῆς ὑπὲρ ἀνέστης». Υπάρχει καλή και κακή πλεονεξία. Η καλή πλεονεξία είναι η πλεονεξία στα πνευματικά, η κακή πλεονεξία είναι στα υλικά. Εσύ Ματθαίε λέει άφησες την κακή πλεονεξία, στα χρήματα και απέκτησες την καλή πλεονεξία, την πλεονεξία στα πνευματικά. Και δέστε τώρα: «Χαῖρε Μάκαρ αὐτόπτα τῆς ἀληθείας καὶ Θεόπτα», ήταν αυτόπτης, είδε τον Χριστό τον ίδιο ο Ματθαίος, «ὁ τὸν ἀτίμητον θησαυρὸν εὐρῶν ὡς ἐν ἀγρῶ τὴ καρδία κρυφίως κατακεκοσμένον, καὶ ἀπὸ τῆς χαρᾶς ἀπελθῶν καὶ πάντα ὅσα εἶχες πεπρακῶς καὶ τὸν ἀγρὸν αἰωνημένος διὰ τὴν ἐμαυτὸν κεκρυμμένον θησαυρὸν». Εσύ λέει αφού βρήκες τον πνευματικό θησαυρό τα επούλησες όλα, όλα όσα χρήματα, και βρήκες τον πραγματικό θησαυρό. Και κάτι άλλο και κυρίως γι ‘αυτό ήθελα να σας το διαβάσω, «Χαῖρε ὅτι πρῶτος αὐτὸς τοῦ Παρακλήτου κατέστης ὑπογραφεὺς». Χαίρε Ματθαίε –δεν το σκεφτήκαμε αυτό- διότι εσύ πρώτα έγινες γραφεύς του Παρακλήτου, του Αγίου Πνεύματος. Ο πρώτος που έγραψε Ευαγγέλιο, το πρώτο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, η Παλαιά Διαθήκη αρχίζει με τον Μωυσή, η Καινή Διαθήκη αρχίζει με τον Ματθαίο. Χαίρε ότι πρώτος αυτός του Παρακλήτου κατέστης υπογραφεύς. Έγινες γραματεύς του Αγίου Πνεύματος. Σου υπαγόρευε το Άγιο Πνεύμα κι εσύ έγινες ο πρώτος γραμματεύς, ο πρώτος υπογραφεύς του Αγίου Πνεύματος γιατί έγραψες το πρώτο βιβλίο της Καινής Διαθήκης. Στη συνέχεια μάλιστα, τον παρομοιάζει και με τον Μωυσή και λέει ότι όπως ο Μωυσής άρχισε την πρώτη Γένεση του Κόσμου, έτσι κι εσύ περιγράφεις την δεύτερη δημιουργία του Κόσμου, την Ανακαίνιση.

Αυτά τα ολίγα σήμερα, διά τον εροτάζοντα Απόστολο και Ευαγγελιστή Ματθαίο κι αυτό βέβαια το οποίο όλους μας συγκλονίζει, είναι η αθρώα μεταβολή και αλλοίωσις του Ματθαίου. Φανταστείτε έναν άνθρωπο ο οποίος μέχρι τότε ήταν δοσμένος στα κοσμικά. Να μαζεύει και να εισπράττει χρήματα. Να γίνει πλούσιος. Βλέπετε πόσες λίστες εφοριακών τώρα κυκλοφορούν με καταθέσεις στο εξωτερικό; Ανάμεσα σε αυτούς οι οποίοι κουβαλούσαν χρήματα στο εξωτερικό είναι και πολλοί εφοριακοί οι οποίοι κλέβουν. Σε κάποιο σημείο, γιατί έχουμε εδώ στο ακροατήριό μας και εφοριακούς, σε κάποιο σημείο λέει ο Νικήτας ο Παφλαγών και ο Ρήτωρ, ότι βέβαια και οι εφοριακοί ένα επάγγελμα ασκούσαν. Ήταν υποχρεωμένοι να ασκούν το επάγγελμα αυτό. Αλλά ακόμη κι όταν κατά νόμο ασκείται το επάγγελμα αυτό είναι ένα δύσκολο επάγγελμα. Να μην έχει λέει μία χήρα να σου πληρώσει τους φόρους; Να μένει έξω στο σπίτι και να αναγκάζεται ο εφοριακός από αυτήν την φτωχή χήρα να πάρει τα χρήματα και να τη διώξει έξω από το σπίτι και να κάνει πλειστηριασμό όπως θα λέγαμε σήμερα; Αυτός λοιπόν μπλεγμένος μες στον κόσμο αυτό της αδικίας, και της εισπράξεως των φόρων, τα παράτησε όλα. «Ἀθρῶον». Και αμέσως μόλις τον εκάλεσε «ακολούθει μοι». Δεν είχε προηγουμένως ακούσει τον Χριστό. Ίσως είχε πληροφορηθεί μερικά θαύματά του. Η προηγουμένως κληθέντες Απόστολοι, ήσαν μαθηταί του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Κι είχαν προετοιμαστεί για να γίνουν Απόστολοι. Αλλά ο Απόστολος Ματθαίος καθόταν στο τελώνιο. «Επί το τελώνιον καθήμενον και λέγει αυτώ ακολούθει μοι». Φανταστείτε τώρα να ‘ρθει ένας δάσκαλος και να πάει σ’ ένα κατάστημα μέσα, σ’έναν ιδιοκτήτη, και να του πει «έλα μαζί μου, παράτα τα αυτά». Κι έναν εργοστασιάρχη να πάει και να του πει. Άστα εργοστασιάρχη, κι άσε τα χρήματά σου κι έλα μαζί μου. Ε, θα πει τρελλός είσαι; Πού θα’ ρθω μαζί σου; Θα τα παρατήσω  όλα. Κι όμως ο Ματθαίος έδειξε τέτοια ταπείνωση, τέτοια υπακοή, τέτοια ανιδιοτέλεια που τα άφησε όλα.  Άφησε τα κοσμικά και τα γήινα για να ακολουθήσει τα πνευματικά. Άφησε λέει αλλού ο Νικήτας Παφλαγών την αρπαγή των φόρων και των περιουσιών και άρπαξε τα πνευματικά αγαθά.

Να λοιπόν κι εμείς, ας σκεφτούμε σιγά σιγά να αρχίσουμε να αποσπόμαστε από τον χρυσό κι από  τα χρήματα και  να ακολουθήσουμε με περισσότερη ζέση και με περισσότερη θέρμη τον Χριστό. Όχι τον Χρυσό, αλλά τον Χριστό, όπως έκανε ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος.

Π. Θεόδωρος Ζήσης - Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ματθαίου (mp3-2014)

Πρωτ. Θεόδωρος Ζήσης, Ομότιμος Καθηγητής ΑΠΘ - Ιερός Ναός Αγίου Αντωνίου Θεσσαλονίκης(Εκφ. 16/11/2014) - Διάρκεια: 00:24:52 - Μέγεθος: 22,7 MB (16/11/2014) 

http://impantokratoros.gr/09A4A95B.el.aspx

Αναρτήθηκε από Κατάνυξις Ιστολόγιο στις 11/18/2014 11:38:00 μ.μ.